Alqı-satqı əməliyyatının uğurlu olması yerli bazarı yaxşı tanıyan, zəngin təcrübəyə və çoxlu əlaqələrə malik olan, milli əmlak qanunvericiliyinin incəliklərini yaxşı bilən rieltordan asılıdır.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, özünü rieltor adlandıran hər şəxsin bunun üçün lazım olan bilik və bacarığı yoxdur. Məsələn, rəsmi məlumatlara görə, təkcə İstanbulda minə yaxın əmlak firması qeydiyyata alınıb ki, onlardan da yalnız 10%-i həqiqətən real fəaliyyət göstərir.
Belə agentliklərdən birinə də həmyerlimiz, artıq 10 ildən çoxdur ki, İstanbulda işləyən, Avropa və postsovet ölkələrindən müştərilərə istədikləri əmlakı tapmaqda köməklik göstərən Nazlı Sadıqova rəhbərlik edir.
- Nazlı xanım, rəhbərlik etdiyiniz agentlik barədə qısa məlumat verərdiz.
- Agentliyimiz on ildən çoxdur ki, İstanbul əmlak bazarında fəaliyyət göstərir. Bütün daşınmaz əmlak spektri ilə işləyirik: mənzillər, villalar, ticarət obyektləri, o cümlədən otellər və torpaq sahələri. Bir sözlə, İstanbulda əmlak almağa hazırlaşan hər bir alıcıya kömək etməyə hazırıq. Kataloqumuzda İstanbulun müxtəlif rayonlarında yerləşən mindən çox obyekt var (İstanbulun rayonları barədə burda oxuya bilərsiz). Menecerlərimiz və hüquqşünaslarımız istənilən obyektin alqı-satqı əməliyyatı üçün dəstək verəcəkdir.
Türkiyədə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyənlər üçün şirkət yaradılması, mühasibat və hüquq məsələlərinin həll edilməsində köməklik göstərə bilərik. Türkiyənin bütün böyük şəhərlərində müvafiq işlərlə məşğul olan partnyorlarımız var.
Bundan başqa, yaşamaq və iş icazələrinin, vətədaşlığın alınmasında da mümkün köməklik göstəririk.
Bəzi xarici alıcılar, Türkiyədə əmlak almağı planlaşdırarkən, yalnız öz güclərinə güvənirlər.
- Həmin alıcıları diqqətli olmağa çağırardım, çünki yalnız dövlət orqanlarında icazə almaq, müqavilə imzalamaq və tapu (mülkiyyəti təsdiq edən sənəd) əldə etmək prosedurları bəzən fərqli vaxtlarda olur. Tikilməkdə olan yaşayış komplekslərində mənzillərin alınması da satıcı ilə alıcı arasında müəyyən uzunmüddətli qarşılıqlı əlaqəni nəzərdə tutur. Bu, əlbəttə ki, müəyyən risklər yaradır. Agentliyin nüfuzu və etibarlılığı bu riskləri azaltmağa imkan verir. Həqiqətən də, səriştəli hazırlanmış müqavilədə agentlik tərəflərdən biri kimi çıxış edir və digər iştirakçıların hüqüqlarının qorunmasına, sənədləşmə prosesinin düzgün və dəqiq aparılmasına təminat verir. Ən azından bu iş bizim agentlikdə belə təşkil olunub.
- Daşınmaz əmlak alıcıları arasında (və yalnız Türkiyədə deyil) rieltorların əməliyyatlar zamanı dələduzluq edərək qiymətləri qaldırdıqları və beləliklə mənfəətlərini artırdığı barədə bir fikir var.
- Əlbəttə ki, rieltorlar arasında belə hərəkətləri edib “qurunun oduna yaşı da yandıranlar” var. Bunu danmaq olmaz. Amma, qeyd etməliyəm ki, son illər İstanbulda belələrinə olduqca nadir rast gəlinir. Hazırki dövrdə elm-texnologiya nə qədər inkişaf etsə də, müştəri cəlb etmə kanalları nə qədər çoxalsa da, peşəkar rieltor üçün ən əsas müştəri mənbəyi razı alıcılar və satıcılar olaraq qalır.
Bununla yanaşı, istifadə etdiyimiz marketinq alətləri effektiv işləməyimizə və müştərilərimiz üçün münasib qiymətləri qorumağa imkan verir.
Məsələn, bizim böyük inşaat şirkətləri ilə geniş tərəfdaşlıq əlaqələrimiz var və bağladığımız müqavilələr onların obyektlərini öz qiymətlərinə satmağa imkan verir. Bizim qazancımız - qiymətlərə əlavə deyil, vicdanlı tərəfdaş olaraq aldığımız endirimlərdir. Müştərilərimiz üçün isə bizdən və ya birbaşa kompleksi inşa edən şirkətdən mənzil almaqda heç bir fərq yoxdur. Həmçinin, biz onların istəklərinə, həyat tərzlərinə uyğun daha çox variant təklif edə bilirik. Burda ən əsas amillərdən olan vaxta qənaət məsələsini də unutmaq olmaz.
Bundan başqa, biz satış sonrası xidmət də təklif edirik və mülk sahibinə əmlakını kirayəyə verməkdə və ya əmlak idarəçiliyində köməklik göstəririk.
- Satış sonrası xidmət haqqında daha ətraflı məlumat verə bilərsiz?
- Müştərilərlə agentliyimiz arasında münasibət alqı-satqı əməliyyatı bağlandıqdan sonra bitmir.
Yerli bazarı bilməyən insanlara nəinki evlərini təchiz etmək, adi mebel dükanlarına getmək və seçim prosesi belə çətin gəlir. Biz onlara büdcələrinə uyğun ən sərfəli və keyfiyyətli texnika, mebel dükanlarını tövsiyə edirik, yeri gələrsə endirim və çatdırılma məsələlərində də köməklik göstəririk. Menecerlərimiz Türkiyə əmlak bazarında böyük iş təcrübəsinə malikdirlər və hamısı azərbaycan, türk, rus və ingilis dillərində sərbəst danışırlar. Hamısı MDB dövlətlərindən olduqları üçün müştərilərimizin istək və arzularını yaxşı bilirlər.
Alıcılar əmlaklarını kirayə vermək qərarına gəliblərsə, biz onun idarə edilməsini də həyata keçiririk. İnvestisiya məqsədilə alınmış mülklərin kirayə üzrə ödənişlərini, xərclərini və digər məsrəfləri izləyə bilərik. Mənzilin kirayənişinə təhvil-təslimi prosesində mövcud əksiklikləri, zərərləri, qalıq borcları müəyyən edirik. Bir sözlə, biz yalnız əmlak satmırıq, eyni zamanda müştərilərimiz üçün dost və köməkçi olmağa çalışırıq.
İstanbulda əmlak almaq sərf edirmi, saxlanılması xərci nə qədərdir? Bu barədə İstanbulda yaxınlarda əmlak sahibi olmuş Rüfət Məmmədovun remart.az saytına müsahibəsində oxuya bilərsiz.
Xarici vətəndaşlar Türkiyədə əmlak alarkən adətən kurort zonalarına daha çox üstünlük verirlər. Azərbaycanlılar isə ən çox İstanbulda əmlak alırlar.
Bu şəhərin azərbaycanlılar üçün üstünlüyü nədir və meqapolisdə həyatın axını barədə müsahibimizin fikirləri ilə tanış olaq.
- Rüfət bəy, İstanbuldakı eviniz barədə məlumat verərdiz.
- Türklərin təbirincə 2 yataq otaqlı, bizim öyrəşdiyimiz kimi desək 3 otaqlı mənzildir. Mənzilin ümumi sahəsi 105 kvm, yaşayış sahəsi 80 kvm təşkil edir. Şəhərin mərkəzindən uzaqda, Bəylikdüzü rayonunda yeni binada yerləşir. Bu rayon Avropa hissəsinə aiddir.
- Türkiyədə mənzil sahibi olmaq qərarına necə gəldiz? Nə üçün İstanbul?
- İxtisasca stomatoloqam və mənim tələbəliyim burda keçib. Həm də ölkələrimiz arasındakı münasibət baxımından bura mənim üçün çox komfortludu. Eləcə də, yaşayış yeri üzrə qeydiyyat və s. sənədləşmə burda çox rahatlıqla həll olunur. Konkret olaraq İstanbulu seçməyimin səbəbi isə bu şəhərə vurğunluğumdu.
- Əmlakınızı investisiya kimi istifadə etməklə bağlı ideyalarınız olubmu?
- Hazırda bu barədə düşünmürəm. Hər şey burda həyatımızı necə quracağımızdan, iş və uşaqların təhsil məsələlərinin necə həll olunacağından asılıdır. Məsələn, iş yerimi başqa şəhərin rayona dəyişsəm, buranı kirayə verib iş yerimə yaxın bir yerə köçə bilərəm.
- Mənzili necə axtardız? Seçim prosesi barədə məlumat verərdiz.
- Əmlak alışı barədə bir il əvvəl düşünməyə başladıq. Əvvəl hamı kimi internetdə axtardıq. Sonra, İstanbula 10 günlük gəldik, yerində axtarmağa başladıq. İstəyimizə uyğun bir şey tapa bilməyib təzədən Bakıya qayıtdıq. Sonra İstanbulda əmlak alan tanışların tövsiyəsi ilə Nazlı xanımla əlaqə saxladıq. Burdan bütün istəklərimizi ona çatdırdıq. O, bizim üçün variantlar hazırladı, sonra biz yenidən İstanbula getdik və son seçimimizi etdik. Beh verdik, ilkin sənədləşmə başladı, iki həftə sonra mənzilin dəyərini tam ödədik və mülkiyyət sənədini aldıq.
- Nəyi bəyənirsiz? Nədən razı deyilsiz?
- Müsbət cəhətlərdən Bəylikdüzü rayonunun yerləşməsini deyə bilərəm. Dənizə yaxındır və digər rayonlara baxanda sakitliyi ilə seçilir. Burda tikinti sıxlığı yoxdur. Bizim də əsas istəyimiz sakit və açıqlıq olan bir ərazi idi. Eyni zamanda, mənzilin planı, kompleksin özü, sakinlər üçün yaradılan şərait də ürəyimcədi.
Mənfi cəhətlərdən onu deyə bilərəm ki, Bəylikdüzü nisbətən yeni rayon olduğu üçün çox güman ki, burda da çoxlu yeni binalar tikiləcək. Binamız ilk zolaqda yerləşir və mənim üçün dəniz mənzərəsinin başqa bina tərəfindən bağlanması təhlükəsi yoxdur. Amma həmvətənlərimizdən bu rayonda ev almaq istəyənlər bu amili də mütləq nəzərə almalıdırlar.
Birdə bu rayonda şəxsi avtomobilin olmadan hərəkət etmək çətindir. Metro və avtobus dayanacaqları da biraz uzaqda yerləşir. Düşünürəm ki, rayon inkişaf etdikcə infrastruktur məsələləri öz həllini tapacaq.
- Mənzili təmirli almısız?
- Burda ümumiyyətlə təmirsiz mənzil satılmır. Mənzillər təmirli və mətbəx mebelli təhvil verilir. Qalan bütün mebeli özümüz almışıq. Yeri gəlmişkən, bu məsələlərin də həllində Nazlı xanımın biz böyük köməyi oldu.
- Mənzilin saxlanması xərcləri barədə məlumat verərdiz.
- Aylıq 20 dollar saxlanma xərci və illik 70 dollar zəlzələ sığortası. İşıq, su və qaz xərcləri bahalıdı. Aya 60-100 dollar arası çıxır. Bu, həm də ailənin qənaətcilliyindən asılıdır.
- Qonşularla münasibətləriniz necədir?
- Çox yaxşı. İstər türk, istər rus qonşularla dil baryeri olmadığı üçün çox rahat ünsiyyət qururuq. Bəzən ruslarla türklər arasında tərcüməçi kimi də işləyirik.
- Ərzaqla bağlı vəziyyət necədi? Baha deyil ki?
- Deməzdim. Rayonumuzda bütün kateqoriyalardan marketlər var. Həmçinin, həftədə bir dəfə İstanbul üzrə “bazar günü” keçirilir ki, onda da bazarlarda meyvə-tərəvəzi böyük endirimlərlə almaq olar. Azərbaycanla müqayisə etsək, hər şey məhsulun kateqoriyasından asılıdı. Məsələn, ət və süd məhsulları Türkiyədə ucuzdu, tərəvəz və meyvələr demək olar ki, ucuzdu, bəziləri isə çox bahadı.
- Həyat tərzi nə ilə fərqlənir?
- Ən böyük fərq kimi onu deyə bilərəm ki, türklər nahar və şam yeməklərini əksər hallarda kafe və restoranlarda edirlər. İstanbulun çoxmillətli şəhər olması baxımından burda olan tamam fərqli yerli koloriti də nəzərə almaq lazımdır.
- Türkiyədə əmlak sahibi olmaq istəyənlərə nə məsləhət verərdiz?
- Mən ilk dəfə bura gələndə çoxlu səhvlər buraxdım. Az qala hər taksi şoferi - maklerin arxasınca düşüb pulumu, əsəblərimi və vaxtımı itirdim. Riskləri minimuma endirin, özfəaliyyətlə məşğul olmayın. Ən yaxşısı birbaşa bacarıqlı əmlak agentinə müraciət edin və əmlak axtarışını ona tapşırın.
___________________
