Bəs bu etibarlı tikinti texnologiyası nə zaman yaranmışdır? Bundan ötrü baş vuraq təməl tikintisinin tarixinə.
Özüllərin tikintisinin başlanğıcı tarixi çox qədim dövrlərdən başlayır. Afrika və Okeaniya əhalisi öz daxmalarını dirəylər (svaylar) üzərində tikirdilər. Bu dirəyləri indi istifadə olunan təməlin (fundamentin) əcdadı hesab etmək olar. Daxmaları yerdən hündürdə, dirəklər üzərində tikmələrinin səbəbi özlərini vəhşi heyvanlardan və düşmənlərdən qorumaq idi. Okeaniya ərazisində qədim yaşayış məskənləri əsasən böyük qaya parçaları, qalın daş plitələr və 2-3 metr hündürlüyə malik ağac dirəylər üzərində yerləşən daxmalardan ibarət idilər.
Avropada dirəkli təməl texnologiyasının tətbiqinə 17-ci əsrin əvvələrindən başlanılmışdır. İnşasında əsasən dirəkli təmələ ehtiyacı olan şəhər Venesiya olmuşdur. Bu günə kimi də orada taxta dirəklər üzərində inşa edilmiş saraylar qalmaqdadırlar. Bu tikililərin bəzilərinin yaşı 500 ili ötüb.
1665-ci ildə Amsterdamda, təməli 13.659 dirəkdən ibarət olan şəhər ratuşası (bələdiyyə binası) inşa edilmişdir. Hal hazırda bu bina Niderlandlıya padşahının üç iqamətgahından biridir.
Özül inşaat texnologiyası heçdə bütün sivilizasiyalar tərəfindən müsbət qarşılanmırdı. Çox böyük kütləyə malik, tanınmış Misir ehramları və həmçinin hamıya yaxşı tanış olan Xeops ehramı təməlsiz inşa edilmişlər. Çəkisi 4 mln. tona yaxın olan bu ehram üçün ağıla sığmayan möhkəmliyə malik təməl tələb olunardı, lakin artıq e.ə. 4-cü əsrdə Qədim Misirdə böyük və sıx bünövrələr üzərində inşa işləri aparmaq təcrübəsi vardı. Bu ehramın təməli kimi təbii qayalıqdan istifadə edilmişdir. Bunun üçün 53.000m2 sahədə böyük qaya qatı hamarlanmış və təməl kimi istifadə edilmişdir.
Uzun müddət təməllər etibarlıqları ilə fərqlənmirdilər və bir çox inşaatçı-praktiklər təməllərin möhkəm və uzunömürlü etməyin yollarını axtarırdılar. Nəhayət bütün bu axtarışlar 19-ci əsrin əvvəllərində dəmir-betonun kəşfinə gətirib çıxartdı, hansı ki, indiyədək özüllərin tikintisinin ayrılmaz cəhəti olaraq qalır.
Əminliklə demək olar ki, təməl (özül, bünövrə) - bəşəriyyətin ən faydalı kəşflərindəndir. Bu gün istər fərdi ev, istərsə də çoxmərtəbəli bina tikintisini təməl inşası olmadan təsəvvür etmək mümkün deyil. Yüz illər ərzində tətbiqi müddətində, özül üzərində tikinti texnologiyası özünü yaxşı tərəfdən göstərib. Hazırda mühəndislər bu texnologiyanı inkişaf etdirir, tikintinin daha etibarlı etmək üçün çalışırlar.
Gəlin əvvəl bu özül qatının struktur sxemi ilə tanış olaq, daha sonra ətraflı olaraq hər bir qatı nəzərdən keçirərik.
1-ci mərhələdə təməlin salınacağı təbii torpaq sahəsi hazırlanır. Təməlin bütün digər qatları məhz bu qat üzərindən salınacaq. 2-ci mərhələdə gələcək özülün dayanaqlığını və möhkəmliyini təmin edəcək dəmir-beton dirəklərin (svayların) quraşdırılması işləri aparılacaq. Bu mərhələdə bir neçə növ dirəkdən (svaydan) istifadə oluna bilərdi:
- Hazır dəmir beton dirək (svay);
- İçi boş, tam dəmir dirək (svay);
- Qazma-tökmə dəmir beton dirək (svay).
1-ci və 2-ci dirəklərin (svayların) torpaq qatına yeridilməsi üçün xüsusi ağır texnika istifadə edilir. İş prosesi səs-küylü keçir və ətraf tikililərə güclü titrəmə təsiri göstərir. “Panorama Bayıl” YK-nin tikinti sahəsinin ətrafında sıx olaraq bir çox yaşayış və qeyri yaşayış binalarının yerləşdiyini nəzərə alaraq 3-cü növ dirəklərdən, qazma-tökmə (svaylardan) istifadə etmək qərara alınıb. Bu məqsədlə təməl salınacaq sahədə dirəklərin (svayların) sayına uyğun 39 ədəd quyu qazılıb. Qazılmış quyular bir neçə metr torpaq qatını keçdikdən sonra daha 2 metr dərinliyə qaya süxuruna daxil olublar. Bundan sonra quyulara xüsusi olaraq hazırlanmış dəmir gövdələr yerləşdirilmiş və quyular beton məhlulu ilə doldurulmuşlar.
EVLER.AZ-əmlakınızı rahat və qısa zamanda satın!
Mövzunun davamı kimi, sizləri, “
Panorama Bayıl” və “
Baku Nar Residence” yaşayış komplekslərinin timsalında müasir özüllər ilə tanış etmək istəyirik. Müasir özülün salınması çox saylı mərhələlərdən ibarət mürəkkəb tikinti prosesidir. Belə ki, qeyd etdiyim yaşayış komplekslərinin özülləri müxtəlif materiallardan ibarət olub, bir çox qatdan ibarətdir. Özülün salınması isə bir çox mərhələləri əhatə edir.
Ətraflı baxış üçün “
Panorama Bayıi” YK-nin təməli üzərində dayanaq, o daha mürəkkəb quruluşa malikdir. Bu binanın özülünün salınması 10 mərhələdən ibarətdir. Hər mərhələdə bir qat formalaşır.
“
Baku Nar Residence” layihəsinin özülü, dəmir-beton dirəklər (svaylar) istisna olunmaqla, eyni qaydada salınıb. “Mahal Construction” tərəfindən icra edilən bu layihələr günün tələbinə uyğun və müasir tikinti texnologiyalarından istifadə olunmaqla inşa edilirlər. Növbəti məqalələrdə tikinti işlərinin aparılması zaman istifadə olunan texnologiya və materiallardan bəhs olunacaq.
MAHAL Construction +994 50 218-18-45
+994 70 218-18-45
